چرا تلویزیون از پخش برنامه‌های آرشیوی غافل است؟/ پخش یک فیلم سینمایی به‌صورت همزمان در چند شبکه!

چیدمان کنداکتور و استفاده درست از آرشیو همیشه دغدغه بسیاری از کارشناسان بوده است که هنوز هم صداوسیما از فقدان تصمیم درست در این حوزه رنج می‌برد.
به نقل از ستاره نیوز ، این روزها صداوسیما برای حفظِ مخاطب خود علاوه بر توجه به سریال‌سازی که ضعف‌های عمده‌ای در این بخش وجود دارد، نیازمند توجه و استفاده درست از آرشیو است که متأسفانه در این زمینه هم کاستی‌هایی وجود دارد.

در واقع با نگاهی به زمان و نوعِ پخش برخی از سریال‌ها و برنامه‌های تولیدی و عمدتاً تأمینی می‌توان به این نکته دست پیدا کرد آن‌گونه که باید و شاید مدیریت کنداکتور درست اجرا نمی‌شود و مدیران و دست‌اندرکاران مربوطه از آرشیو صداوسیما که گنجینه‌ای گرانبها و ارزشمند است درست استفاده نمی‌کنند.

امروز مخاطبان برای دیدنِ فیلم‌های سینمایی قدیمی و جدیدِ موردعلاقه‌شان بیشتر به پلتفرم‌ها و فضای مجازی مراجعه می‌کنند؛ در حالی که تلویزیون می‌تواند از بسترِ جشنواره‌های سینمایی خود و کنداکتور ویژه‌ای که بعضاً به‌مناسبت‌های مختلف و در آخر هفته‌اش برای شبکه‌های تلویزیونی درنظر می‌گیرد فیلم‌های متنوعی را تدارک ببیند، از طرفی یک فیلم را به‌یک‌باره چند شبکه همزمان یا با فاصله چند ساعت روی آنتن نبرند! این اتفاق بارها در صداوسیما افتاده است و این بار به شبِ گذشته و امروز صبح می‌توان ارجاع داد که فیلم “تیرباران” را به‌مناسبت شهادت شهید اندرزگو به‌یک‌باره سه شبکه همزمان و یا با فاصله 6 ساعت از همدیگر روی آنتن بردند.
شبکه پنج سیما با اطلاع‌رسانی از قبل در بامدادِ سه‌شنبه دوم شهریورماه در حالی “تیرباران” با بازی مجید مجیدی را روی آنتن برد که شبکه شما و چند ساعت بعد در شبکه سه همین فیلم پخش می‌‌شود! یا بعضاً شاهدیم یک فیلم در چند هفته چندین بار روی آنتن شبکه‌های سیما می‌رود. وقتی این اتفاق بارها و بارها به‌عنوانِ یک روال در تلویزیون به چشم می‌خورد، مخاطب را نسبت به تماشای فیلم‌های سینمایی تلویزیون بدبین می‌کند. حتی دیده می‌شود برخی از مخاطبان در فضای مجازی این رفتارِ صداوسیما را حمل بر توهین به مخاطبان می‌کنند.
شاید اگر برخی از مدیران و دست‌اندرکاران مربوطه در تأمین فیلم‌های سینمایی خارجی و ایرانی و پخشِ سریال‌های نوستالژی، به اهمیت آرشیو در تلویزیون پی ببرند کنداکتوری بهتر از این را شاهد باشیم، گنجینه عظیمی که شبکه‌های تلویزیونی در اختیارشان است و آن استفاده درست را از “میراث جام‌جم” نمی‌برند، حتی فعالیت‌های شبکه آی‌فیلم برای ارتقاء کیفیت سمعی و بصری برخی از فرمت‌های قدیمی سریال‌ها و فیلم‌های دهه‌های قبل هم کارساز نبوده است و هنوز برخی از کارها در آرشیو باقی مانده‌اند و غبار زمان و فراموشی به‌شدت روی‌شان نشسته است و همین‌طور که نسل به نسل جلوتر می‌رویم با تغییر مدیریت و کارمندان آرشیو، آن ‌خاطره‌ها دورتر می‌شود.

وقتی به آرشیوِ صداوسیما مراجعه کنیم حتماً برای مناسبت‌های مختلف هم آثار ایرانی و هم سریال‌ها و فیلم‌های خارجی خوبی وجود دارند. اگر “مختارنامه” و “ولایت عشق” روی آنتن می‌روند که بسیار کارهای ارزشمندی‌اند سریال‌های عربی و سوری وجود دارند که بازپخشِ آن‌ها می‌تواند تنوعی را به کنداکتور بدهد. تلویزیون نیازمند یک توجه ویژه‌ به مدیریت کنداکتور و استفاده از آرشیو است که هم کارهای جدید و هم آثار قدیمی‌اش، اصولی و به‌موقع و با کیفیتِ مناسب دیده شوند.
امروز برخی از سریال‌ها به‌دلیل نداشتنِ کنداکتور مناسب، در مرتبه نخست دیده نمی‌شوند و به‌تعبیر بسیاری از کارگردانان در پخش‌های مجدد از شبکه آی‌فیلم، تماشا و دیگر شبکه‌ها، مخاطب در جریانِ خط اصلی داستان آن سریال قرار می‌گیرد، چرا که در وهله اول چند شبکه تلویزیون با فاصله چند دقیقه از همدیگر، هر شب سریال روی آنتن می‌برند و از طرفی هم برخی مواقع کنداکتور نامناسبِ برخی از سریال‌ها، این آسیب را به پخش اولیه سریال‌ها می‌زند. علاوه بر توجه به چیدمان کنداکتوری مناسب فیلم‌ها و سریال‌های تأمینی و استفاده از آرشیو و فیلم‌های متنوع سینمایی، این روند در پخش سریال‌های جدید هم روندِ مطلوب و مناسبی نیست.

گاهی کنداکتورِ تلویزیون تحتِ نوعی هیجان‌زدگی قرار می‌گیرد؛ مثلاً برای سرگرم‌کردن مردم در ایام کرونایی به‌جای اتخاذ سیاست‌های رسانه‌ای درست و هوشمند در مدیریت کنداکتور، هیجان‌زده سریال‌های چند ماه پیش خودش را به‌عنوان سریال تکراری پخش می‌کند، مثلاً بارها در این چند وقتِ اخیر دیده‌ایم “زیرخاکی”، “نون‌خ” و چند سریال جدید که امکان تماشا از فضای تلوبیون را هم دارند، چون سیاست‌گذاری خیلی مبنای تحلیل رسانه‌ای ندارد سراغ این کارها می‌روند، وگرنه می‌توانند اثر خارجی خوب و یا کارهای نوستالژی چند دهه قبل را بنابر نیازسنجی مردمی، پخش کنند. این رویه‌ای که امروز شاهدیم سیاست سرگرم‌سازی و استفاده درست از گنجینه آرشیو نیست.

کارشناسان اعتقاد دارند تلویزیون برای برون‌رفت از این‌همه انتقاد و ضعف در سریال‌سازی، برنامه‌سازی و حتی مدیریت کنداکتور باید خودش را از این رقابت نابرابر با مدرنیته رسانه و افتادن در تله سریال هرشبی خارج کند، اتاق‌فکرها و میزهای اندیشه‌ورزی‌اش را همچون دوران طلایی‌اش بازیابی کند و اجازه بدهد خلاقیت، نوآوری و سلیقه به تمامِ بخش‌های سازمان صداوسیما برگردد.